Historische Vereniging Prins Alexander schrijft geschiedenis

Waterstaatsingenieur Jan Anne Beijerinck maakte in de negentiende eeuw naam met de droogmaking van de Haarlemmermeer, de Zuidplaspolder en de Prins Alexanderpolder, en was daarmee voor zijn tijdgenoten de grootste droogmaker van Nederland. De Historische Vereniging Prins Alexander (HVPA), opgericht in 2007 om de belangstelling voor de geschiedenis van deze grootste deelgemeente van Rotterdam te stimuleren, schreef een eerste boek over verleden, heden en toekomst van dit dynamische gebied ten noordoosten van Rotterdam. Ze moest daarvoor niet alleen in de waterstaatsgeschiedenis duiken, maar hanteerde ook het perspectief van de agrarische geschiedenis en de geschiedenis van stedenbouw en architectuur. Op weinig plaatsen is de historische dynamiek van het Hollandse polderlandschap immers zo zichtbaar als in de Prins Alexanderpolder.

Het veenmoeras dat hier ontstaat na de laatste ijstijd wordt vanaf de Middeleeuwen ontgonnen en ingepolderd, en vervolgens in de achttiende en negentiende eeuw op ecologisch niet duurzame wijze afgegraven ten behoeve van de turfwinning. Het op die manier gevormde, moeilijk controleerbare plassengebied wordt tussen 1865 en 1874 drooggemalen op basis van de plannen van Beijerinck. Daarna nemen boeren en tuinders het land in bezit. Na de Tweede Wereldoorlog wordt de polder een uitbreidingsgebied voor een sterk groeiend Rotterdam. De beroemde stedenbouwkundige Lotte Stam-Beese drukt een nog steeds herkenbaar stempel op de eerste wijken, waarbij de wijk Ommoord inmiddels geldt als een icoon van naoorlogse wederopbouw. Meer wijken volgen, met de Vinexwijk Nesselande als sluitstuk. Inmiddels wonen in de Prins Alexanderpolder liefst ruim negentigduizend Rotterdammers.

In de laatste hoofdstukken van het rijk geïllustreerde boek wordt ingegaan op de ervaringen van de huidige polderbewoners en wordt een blik geworpen op de toekomst. Welke gevolgen hebben bijvoorbeeld klimaatverandering en bodeminklinking voor dit laagstgelegen bewoonde deel van Nederland? Houden we de voeten droog in een van de laagstgelegen delen van Nederland, met een gemiddelde diepte van zo’n zes meter beneden NAP?

Het boek van de HVPA wordt uitgegeven door WBOOKS en mede mogelijk gemaakt door financiële ondersteuning van:
Deelgemeente Prins Alexander, Rotterdam
Erasmusstichting, Rotterdam
Stichting Bervordering van Volkskracht, Rotterdam
G.Ph. Verhagen-Stichting, Rotterdam
Van der Mandele Stichting, ’s-Gravenhage
KIVI NIRIA, Afdeling Geschiedenis der Techniek
Common Commerce b.v., ’s-Gravenhage
Tirion Management Advies
Theo J.M. Beijerinck en Els M. Beijerinck-van Dorp

Het boek verschijnt 22 februari aanstaande, telt 192 pagina’s en ruim tweehonderd illustraties, en gaat in de winkel € 19,95 kosten.